برخی از ویژگی های مهم بلوکهای سبک لیکا
وزن کم:
با استفاده از بلوکهای سبک لیکا، به دلیل وزن کم و سهولت کار، هزینه و زمان اجراء کاهش مییابد و حمل و نقل آسان میگردد. همچنین سبکی این بلوکها نقش مؤثری در کاهش وزن ساختمان دارند. از آنجا که نیروی زلزله وارد بر سازه، رابطة مستقیم با وزن سازه دارد با استفاده از بلوک لیکا نیروی مؤثر زلزله و در نتیجه ابعاد سازه کاهش مییابد. وزن دیوار چیده شده با بلوک لیکا در مقایسه با مصالح سنتی مانند آجر ۲٫۵ برابر کمتر است.
مقاومت حرارتی:
سبکدانه لیکا با داشتن ضریب هدایت حرارتی ۰٫۰۹ w/mk طبق تاییدیه مرکز تحقیقات راه ، ساختمان و شهرسازی جز گروه مصالح عایق حرارتی دسته بندی شده است. بتن ساخته شده با این سبکدانه بدلیل تخلخل درونی دارای مقاومت حرارتی بالایی می باشد و با چگالی ۷۵۰ تا ۹۵۰ کیلوگرم بر متر مکعب دارای ضریب هدایت حرارتی ۰٫۱۵ w/mk تا ۰٫۱۷ می باشد. ترکیب این بتن سبکدانه عایق با فیلمهای هوای میانی در تولید بلوک باعث می شود تا حداکثر مقاومت حرارتی لازم برای انواع دیوارها در گروه ۱و ۲ و ۳ مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان تامین گردد. استفاده از بلوک لیکا در عایقکاری دیوارهای پیرامونی مورد تایید سازمان بهینه سازی مصرف سوخت کشور قرار گرفته است و دیوار تولید شده با این بلوکها بعنوان عایق همگن محسوب می شود.
رفتار در برابر آتش:
برای دیوار هایی که با قطعات بلوک های پایه سیمانی ساخته می شوند درصورتی که دارای مواد آلی و سوختنی کمتر از یک درصد وزنی یا حجمی باشند، بدون نیاز به آزمون در گروه A1 واکنش در برابر آتش دسته بندی می شود. آزمایشات انجام شده طبق استاندارد ملی به شماره ۱۲۰۵۵ و ۱۳۶۳ BS EN در مورد انواع دیوارهای ساخته شده با بلوکهای لیکا نشاندهنده آن است که معیارهای ظرفیت باربری ، یکپارچگی و نارسانایی حرارتی تامین شده و این دیوارها با توجه به ضخامت و نوع بلوک کاربردی حداقل ۲ تا ۳ ساعت در برابر آتش مقاومت کافی دارند.
ترک نخوردن و جمع شدگی کنترل شده :
قطعات بتنی و بلوک های سیمانی بر اثر جمع شدن خمیر سیمان به مرور زمان در اثر تکمیل فرایند هیدراسیون جمع می شوند. این جمع شدگی اگر بیش از اندازه باشد می تواند باعث ایجاد ترک های ریز در داخل بافت بتن شده و مقاومت بتن را به شدت کاهش می دهند. جمع شدگی معمولاً در بتن هایی که فاقد دانه می باشند مانند فوم بتن و بتن های گازی بیشتر اتفاق می افتد. در استاندارد ASTM حداکثر میزان جمع شدگی ۰٫۰۶۵ درصد طول بلوک تعیین شده است. میزان جمع شدگی در بلوک لیکا به مراتب کمتر از میزان مجاز بوده و مانع از ترک خوردگی و جمع شدگی در دیوار می شود.
راحتی در اجرا:
کیفیت دیوارها بستگی به کیفیت مصالح و کیفیت ساخت دارد. معمولاً کیفیت ساخت در مورد مصالحی که نظارتها و تخصص ویژه ای لازم نداشته و با نیروهای اجرای متداول سازگاری داشته باشند نسبت به دیوارهایی که نیاز به نصاب مخصوص، ابزارهای گوناگون، دیتلهای ساختمانی ویژه و نظار تهای خاص دارند به راحتی تأمین می شود.
بلوک های لیکا در ۲۲ نوع قالب متفاوت تولید شده و برای تأمین قطعات با اندازه های مختلف می توان از نیمه و آجر لیکا استفاده نمود و نیازی به خرد کردن بلوک نیست. این موضوع باعث کاهش پرت در ساخت می شود. ضمناً شیار زدن جهت عبور تأسیسات برقی و مکانیکی به راحتی توسط شیارزن صورت می پذیرد. معمولاً شیار زدن بر روی بلوکهای توخالی نسبت به بلوکهای توپر بسیار راح تتر بوده و پس از تخریب یک جداره ی دیوار بلوک حداقل جدار هی دیگر سالم می ماند. در بلوک های توپر معمولاً امتداد شیار زده شده بر روی بلوک بصورت ترک در سطح مقابل بلوک نمایان می شود.
آسایش حرارتی (comfort) :
عایق سازی پوسته خارجی ساختمانها نه تنها باعث صرفه جویی در مصرف انرژی و کوچک شدن تأسیسات گرمایشی و سرمایشی می گردد بلکه تأمین کننده آسایش حرارتی ساکنین ابنیه می باشد. در صورت عدم استفاده از مصالح عایق با مقاومت حرارتی مناسب در صورتی که اختاف دمای محیط داخل ساختمان با دمای سطح داخلی دیوار بیشتر از۳ درجه سانتی گراد (Δ t <3°C) باشد موجب می شود تا دیوار غیر عایق، عملکرد انتقال حرارتی از نوع تشعشعی داشته باشد و بدن انسان با تبادلات حرارتی تشعشعی احساس نارضایتی مورمور شدن یا گرم ازدگی داشته باشد. این احساس که به دلیل عدم تعادل نسبی متابولیسم بدن اتفاق می افتد باعث از بین رفتن آسایش و سامتی شده و به شدت از بازده انسان کاسته می شود و تأثیرات سوء بر روی رفتار و اعصاب خواهد گذاشت .
بعنوان مثال فردی که در کنار دیواری که در اثر اختاف دمای بیش از ۳ درجه در کنار دیوار که عملکرد تشعشعی داشته و به اصطاح عمومی سوز سرما را منتقل کرده باشد بخوابد، در اثر جذب سرمای انتقال یافته از راه تشعشع دیوار صبح روز بعد احساس کرخی نموده و چندین ساعت طول می کشد تا به متابولیسم یک فرد عادی برگردد.
استفاده از بلوک لیکا با توجه به مقاومت حرارتی بالا باعث می شود تا اختاف دمای داخل ساختمان با سطح دیوار اختلاف پیدا نکرده و دیوار عملکرد تشعشعی نداشته باشد و شرایط آسایش را تامین می نماید.
پایداری و مقاومت(مکانیکی):
در اکثر ساختمانهای امروزی به دلیل داشتن اسکلت فلزی یا بتنی وظیفه باربری بر عهده ساختمان
می باشد و اکثرا دیوارها غیرباربر هستند. اما علیرغم نداشتن وظیفه باربری و عملکرد سازه ای باید دارای حداقل مقاومت جهت پایداری در مقابل عوامل ذیل را داشته باشند:
۱) باید توانایی تحمل وزن دیوار را داشته باشد
۲) باید توانایی تحمل وزن یا بار استاتیکی قطعات نما، پلاستر و سایر قطعات الحاقی مانند قفسه و کابینت نصب شده بر روی دیوار را داشته باشد.ضمناً تحمل باربری وزن قطعات و یا سنگ نصب شده بر روی دیوار که توسط چفت و بست ها (اسکوپ ها) و یا ملات پشت سنگ به دیوار منتقل می شود را داشته باشد.
۳) مقاومت کافی در برابر ضربات مخصوصاً ضربات عمود بر صفحه دیوار راداشته باشد. از رایج ترین این ضربات ، تکان های ناشی از باز و بسته کردن درب و پنجره ها در ساختمان است. در صورتی که دیوار مقاومت کافی در برابر ضربه را نداشته باشد، دیوار در کنار فریم های درب و پنجره ترک خواهد خورد.
۴) تحمل ایستایی در برابر نیروهای پایدار استاتیکی و فعال دینامیکی باد را داشته باشد.
۵) مقاومت کافی در برابر تغییر شکل های ناشی از انقباض و انبساط حرارتی و تغییرات الاستیکی اسکلت ساختمان و تغییر شکلهای ارتجاعی را داشته باشد.
بلوکهای لیکا طبق استاندارد ملی به شماره ۷۷۸۲ دارای حداقل مقاومت ۲۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع می باشند و دارای بیشترین مقاومت فشاری با توجه به سبکی و پایین بودن چگالی این بلوک می باشد. مقاومت فشاری تضمین کننده مقاومتهای لازم برای یک دیواراستاندارد غیر باربر است.
مهاربندی(درز قائم ملات):
در مورد نیروهایی که به صورت نیروی عمود برصفحه دیوار وارد می شوند، لاین های مالت باعث عدم جداشدگی و دررفتگی بلوک از دیوار می شوند. علاوه بر آن بار تمام قطعات نما و وزن های الحاقی نصب شده بر روی دیوار، خمیدگی ناشی از لنگرهای پیچشی ایجاد می کند و موجب واژگونی آن به خصوص در مواقع تغییر شکل ساختمان بر اثر زلزله می شود.
در صورتی که بلوک تنها توسط لاین ملات بالا و پایین در دیوار مهار شده باشد مقاومت کمتری در مقابل واژگونی دارد .این در مورد بلوکهایی که دارای شکل مکعبی و گوشه های صاف می باشند و بلوکهایی با اتصال سرد نر و مادینگی دارد صدق می کند. این بلوکها در اثر واژگون شدن نیروهای عمود بر صفحه دیوار به راحتی از دیوار خارج می شوند به همین دلیل آئین نامه ۲۸۰۰ زلزله ایران در مورد اجرای درز قائم ملات ریزی یا هرزه ملات بین بلوکها تأکید نموده است.
وجود تو رفتگی(مادینگی) در دو سر بلوکهای لیکا باعث شده تا در هنگام اجرا قسمتی از ملات در حفره ایجاد شده وارد شود و بلوکها در عمل از کنار نیز به همدیگر مهار شوند. در این حالت بلوک از چهار طرف در دیوار مهار شده و دیوار در زلزله به صورت همگن عمل مینماید
استفاده از مصالح پایه استاندارد:
در ساخت انواع دیوارهای غیر باربر م یبایست از مصالحی استفاده نمود که با دوام بوده ، در سطح لکه گذاری یا شورزدگی ایجاد نکنند. در اثر سیکلهای ذوب و یخبندان خرد نشوند و در سایر اجزا خصوصا اجزا سازه ای خوردگی و پوسیدگی ایجاد نکنند.
۱) دیوارهای پیرامونی جداکننده فضاهای کنترل نشده خارجی ساختمان و فضاهای داخلی ساختمان م یباشند. شرایط دمایی و درصد رطوبت در دو طرف دیوار متفاوت است. فشار جزئی هوا در جایی که رطوبت و دمای هوا بیشتر باشد بالاتر خواهد بود و رطوبت نسبی هوای تحت فشار از طرف منطقه گرم تر و مرطوب تر از داخل دیوار به سمت قسمت سردتر و خشک تر جریان پیدا می کند.این جریان رطوبت نمک ها و اکسیدهای ناخالص را در خود حل کرده و با خود به سطح می آورد که به صورت شوره و زردآبه ظاهر می شوند.(این موضوع قالبا در دیوارهایی که با استفاده از بلوکهایی با پوکه های معدنی که به صورت کنتر ل نشده حاوی نمکهای ناخالص ،اکسیدهای آهن و آهک می باشند بسیار رایج اتفاق می افتد)
۲) مصالح استفاده شده در دیوار باید دوام لازم در برابر تحمل سیکل های ذوب و یخبندان را داشته باشد. رطوبت باران و سایر رطوبت ها در فصول سرد سال یخ بسته و طی گرم شدن در روز ، یخ میان بافتی ذوب خواهد شد . در صورت نامناسب بودن مصالح مصرفی در دیوار بعد از چند نوبت یخ زدگی و ذوب شدن شاهد افت شدید مقاومت فشاری دیوار و یا پوست شدن سطح و یا جداشدگی نما خواهیم بود.
۳) در صورت عدم کنترل مصالح اولیه مصرفی در دیوار و استفاده از مصالحی که حاوی مصالح خورنده مانند آهک هستند باعث خوردگی اجزای فلزی سازه، لول ههای و تأسیسات، نعل درگاه ها و غیره م یشود. استفاده از این مصالح به شدت برعمر مفید ساختمان تأثیرگذاشته و م یتوانند خطرناک باشد.
مقاومت صوتی:
صدا موج مکانیکی طولی است که در گازها ، مایعات و جامدات منتشر می گردد. گستره بسامدی امواج صوتی قابل شنیدن برای انسان بین ۲۰ تا ۲۰ هزار هرتز می باشد. اکثر صداهای مزاحم و آزار دهنده ای که در ساختمانها وجود دارند مانند صدای صحبت کردن ، موزیک و … صداهای هستند که در محیط هوا منتقل شده و به صداهای هوابرد معروفند. جداره های ساختمانها بخصوص دیوارها باید دارای مقاومت صوتی کافی به اندازه ای باشند که صدای عبوری از آنها از آستانه شنوایی انسان کمتر باشد یا در حدی باشد که بصورت صدای نا مشخص شنیده شوند. بلوکهای لیکا بر اساس آزمایشات انجام شده منطبق بر استاندارد ملی شماره ۸۵۶۸ ایران و ۳- ISO 140 دارای بالاترین مقاومت صوتی در رده بلوکهای سبک می باشند . می توان با توجه به الزامات خواسته شده در مبحث هیجدهم مقررات ملی ساختمان مقاومت دیوار خواسته شده را به راحتی با یکی از دیوارهای ساخته شده با بلوک لیکا تامین نمود.
شکل و ابعاد قطعات مورد استفاده در دیوار:
در صورت استفاده از قطعات بلوک در ساخت دیوار طبق استاندارد ASTM امریکا توصیه می شود تا ارتفاع بلوک نهایتاً به ۲۰ سانتیمتر محدود گردد. قطعاتی با ارتفاع بالای ۲۰ سانتیمتر با استفاده از ملات در دیوار به طور مناسب مهار نشده و مثل قطعاتی همانند پ الک ها یا پنل های ساختمانی باید تدابیر دیگری جهت مها ر بندی در دیوار برای آن ها اندیشید. ضمناً تلورانس ابعادی بلوک ها به خصوص در عرض باید حداکثر دارای رواداری ۳± میلیمتر باشد. درصورت استفاده از بلوک هایی با ابعاد متفاوت ضخامت لایه ی پلاستر زیاد شده و باعث سنگینی دیوار می شود. ضمناً بهتر است بلوک ها در دیواره ی کناری صاف نباشند تا به وسیله ی ملات به یکدیگر متصل شوند.